Theo cảnh báo từ các chuyên gia khí tượng Mỹ, đợt nắng nóng hiện tại không chỉ gây bất tiện cho sinh hoạt, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe như say nắng, kiệt sức vì nóng, đặc biệt với người cao tuổi và trẻ em. Độ ẩm cao càng khiến cơ thể con người khó thoát nhiệt, làm tăng chỉ số nhiệt (heat index) – một trong những thước đo quan trọng trong việc đánh giá nguy cơ sốc nhiệt.
Cùng với nắng nóng là nguy cơ xuất hiện các cơn giông cục bộ, hình thành do hơi nước tích tụ trong không khí. Dự báo đến cuối tuần, khi một khối khí lạnh từ phía Bắc tràn xuống, các trận mưa giông có thể xuất hiện rải rác, mang lại sự "giải nhiệt" tạm thời nhưng cũng kéo theo khả năng xảy ra mưa lớn, gió giật và sấm sét nguy hiểm.
Hiện tượng cục bộ hay hệ quả toàn cầu?
Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), năm 2024 vừa qua là năm nóng nhất trong lịch sử nhân loại từng được ghi nhận, và năm 2025 đang trên đà lập thêm các kỷ lục mới. Hàng loạt khu vực từ châu Âu, Bắc Phi đến Trung Đông và châu Á cũng đã chứng kiến các đợt nắng nóng khắc nghiệt trong những tháng qua. Ở nhiều nơi, nắng nóng đi kèm cháy rừng, hạn hán và mất mùa – những "thảm họa kép" không còn xa lạ với thế giới.
Nguyên nhân chính được chỉ ra là hiệu ứng nhà kính do hoạt động của con người, cùng với hiện tượng El Niño quay trở lại trong thời gian qua, khiến nền nhiệt trung bình toàn cầu tăng đột biến. Các chuyên gia cho biết: Trái đất đã ấm lên hơn 1,2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp – và nếu không có hành động quyết liệt, con số này có thể vượt ngưỡng 1,5°C chỉ trong vài năm tới.
Mặc dù đợt nắng nóng hiện tại xảy ra ở Mỹ, nhưng Việt Nam và khu vực Đông Nam Á cũng đang phải đối mặt với xu hướng thời tiết ngày càng cực đoan hơn. Từ đầu năm 2025, nhiều tỉnh miền Trung và Nam Bộ đã trải qua các đợt nắng nóng kéo dài, có nơi nền nhiệt vượt 41°C. Cùng lúc, mưa trái mùa và xâm nhập mặn cũng gia tăng, đe dọa an ninh lương thực và sinh kế của hàng triệu người dân nông thôn.
Hành động ngay, hoặc không bao giờ nữa
Các nhà khoa học khí hậu cảnh báo: thế giới đang bước vào “thời điểm nhạy cảm” của lịch sử. Nếu không nhanh chóng cắt giảm khí thải CO₂ và chuyển hướng phát triển bền vững, những hiện tượng thời tiết cực đoan tại Mỹ – nắng nóng vượt ngưỡng, thiên tai liên tiếp, khí hậu rối loạn – sẽ không còn là ngoại lệ, mà trở thành chuẩn mực đáng sợ của tương lai.
Đợt nắng nóng ở Mỹ có thể rồi sẽ qua đi trong vài ngày tới, nhưng tác động lâu dài mà nó để lại – từ những con số cảnh báo đến hình ảnh người dân kiệt sức vì nóng – vẫn sẽ là một dấu chấm than lớn cho thời đại biến đổi khí hậu. Không còn là cảnh báo, mà là thực tế đã hiện hữu trước mắt chúng ta.
