Định hướng mới trong đào tạo nghệ sĩ thanh nhạc
Báo cáo tại Hội nghị, Thượng tá, ThS, NSƯT Nguyễn Thị Hương Giang cho biết đề tài đã tập trung khảo sát, đánh giá thực trạng giảng dạy và biểu diễn ca khúc dân ca ba miền tại Khoa Thanh nhạc của Trường. Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu tiến hành phân tích, thực hành biểu diễn, đánh giá hiệu quả và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và biểu diễn.
Đề tài được triển khai theo kết cấu hai chương. Trong đó, chương đầu tiên xây dựng hệ thống lý luận và định hướng phương pháp biểu diễn một cách toàn diện và khoa học. Nhóm nghiên cứu đã xác định rõ khái niệm “ca khúc mang âm hưởng dân ca”, đồng thời phân tích tiến trình phát triển, bản sắc vùng miền và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng trình diễn – như khả năng cảm thụ dân ca, kỹ thuật thanh nhạc và xử lý tiếng Việt.
Chương hai tập trung vào khảo sát thực trạng biểu diễn của học viên, sinh viên và đề xuất hệ thống giải pháp mang tính khả thi. Trong đó, nhóm tác giả nhấn mạnh bốn hướng đi chính:
- Xây dựng chương trình đào tạo đa dạng;
- Đề xuất phương pháp biểu diễn phù hợp với đặc trưng từng vùng;
- Đẩy mạnh giao lưu, biểu diễn kết nối cộng đồng
- Ứng dụng công nghệ hỗ trợ biểu diễn.
Theo Thượng tá Nguyễn Thị Hương Giang, biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca không chỉ đòi hỏi kỹ thuật thanh nhạc, mà còn cần khả năng truyền cảm, thấu hiểu tinh thần dân tộc và bản sắc văn hóa vùng miền – đó là điều mà chương trình giảng dạy cần chú trọng trong thời gian tới.
Biểu diễn minh họa ấn tượng – Giao thoa giữa truyền thống và hiện đại
Một điểm nhấn đặc biệt trong buổi nghiệm thu là phần biểu diễn thực hành gồm 10 ca khúc tiêu biểu như: Dáng đứng Bến Tre (Nguyễn Văn Tý), Giận mà thương (Trần Hoàn), Về Quê (Phó Đức Phương), Gọi Trăng (Hồ Trọng Tuấn)... Các tiết mục được dàn dựng công phu với hình thức hát beat kết hợp vũ đạo, hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, đạo cụ và trang phục được đầu tư kỹ lưỡng, giúp khán giả cảm nhận sâu sắc màu sắc dân ca trong hình hài hiện đại.
Đây không chỉ là minh chứng sống động cho hiệu quả của đề tài mà còn là minh họa trực quan về cách dân ca có thể tiếp cận công chúng một cách sáng tạo mà vẫn giữ được bản sắc gốc.
Hội đồng nghiệm thu, dưới sự chủ trì của Đại tá, TS, NSND Nguyễn Xuân Bắc – Phó Hiệu trưởng Nhà trường, đánh giá đề tài đạt loại Xuất sắc. Hội đồng ghi nhận nỗ lực nghiên cứu nghiêm túc, khả năng ứng dụng cao trong thực tiễn đào tạo nghệ thuật, cũng như định hướng lâu dài cho việc bảo tồn và phát huy dân ca trong môi trường quân đội.
Phát biểu tại Hội nghị, Đại tá Nguyễn Xuân Bắc khẳng định: “Đây là một trong những đề tài có tính ứng dụng cao trên cả ba phương diện: đào tạo, nghiên cứu khoa học và thực hành biểu diễn. Trên cơ sở thành công này, Nhà trường sẽ tiếp tục đổi mới toàn diện chương trình đào tạo theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp và bám sát yêu cầu phục vụ Quân đội và đất nước.”
Gìn giữ bản sắc trong bối cảnh hội nhập
Trong bối cảnh nghệ thuật đương đại phát triển mạnh mẽ và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc nâng cao chất lượng phương pháp biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca ba miền không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là một sứ mệnh văn hóa. Những ca khúc mang âm hưởng dân ca không đơn thuần là sản phẩm âm nhạc – chúng là ký ức tập thể, là chất liệu bản sắc, là tâm hồn người Việt được thể hiện qua ngôn ngữ, giai điệu và cảm xúc.
Vì thế, những nỗ lực nghiên cứu – giảng dạy – biểu diễn như đề tài của Thượng tá, ThS, NSƯT Nguyễn Thị Hương Giang có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Không chỉ giúp học viên – sinh viên làm chủ kỹ thuật thanh nhạc hay phong cách biểu diễn, đề tài còn góp phần khơi dậy tinh thần yêu nước, sự gắn bó với văn hóa dân tộc trong lớp nghệ sĩ trẻ, từ đó lan tỏa mạnh mẽ giá trị dân ca vào đời sống nghệ thuật và công chúng đương đại.
Việc đào tạo nghệ sĩ thanh nhạc trong môi trường quân đội – với tính kỷ luật, chuẩn mực cao – nếu kết hợp hài hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại, sẽ là con đường bền vững để gìn giữ bản sắc văn hóa Việt Nam trong dòng chảy nghệ thuật hiện đại. Đó cũng chính là mục tiêu sâu xa mà Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội hướng tới: đào tạo những nghệ sĩ không chỉ giỏi chuyên môn, mà còn sâu sắc về văn hóa dân tộc và bản lĩnh trong hội nhập.
