Kim Sơn, Ninh Bình: Người dân băn khoăn về những bất thường sau các gói thầu tại xã Kim Định

Văn Hiến

Việc kiểm soát đấu thầu yếu kém là nguồn gốc phát sinh "lợi ích nhóm", chất lượng dự án kèm và là lỗ hổng phát sinh tiêu cực, tham nhũng lãng phí. Đây là vấn đề khó cần phải tăng cường công tác kiểm tra của cơ quan chức năng, sự giám sát của người dân, đặc biệt là sự minh bạch thông tin về năng lực các đơn vị dự thầu. Việc làm đó phải làm triệt để mời mong loại bỏ "sân sau" của những cán bộ, có chức có quyền lọt vào các dự án có sử dụng nguồn vốn NSNN. Tôi xin chia sẻ câu chuyện dưới đây dưới góc nhìn của một người làm báo với mong muốn các cơ quan có liên quan cần vào cuộc làm rõ đúng sai, minh bạch thông tin để tránh người dân bán tín, bán nghi về một số dự án tác xã Kim Định, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình.

Đó là, hai gói thầu mà Công ty TNHH XD&TM Kim Thành (Công ty Kim Thành) trúng có nhiều điểm bất thường khiến dư luận hoài nghi và muốn làm rõ về tính minh bạch.

Tháng 9/2019, UBND xã Kim Định đã phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật của dự án “Xây dựng tuyến đường Dục Đức phía nam đường DT481D từ cống ông Ngọ đến trước miếu đền Hạ”. Dự án có giá dự toán 6.079.116.000 đồng từ Nguồn vốn ngân sách và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.

Theo quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu do ông Phạm Văn Thanh ký, đơn vị trúng thầu gói thầu xây lắp của dự án trên cũng là Công ty Kim Thành. Nhà thầu này trúng thầu này trúng thầu với giá 6.072.574.000 đồng.

Theo điều tra của PV, Công ty Kim Thành cung cấp thiếu các tài liệu chứng minh năng lực tài chính, kỹ thuật gồm: Văn bản xác nhận của cơ quan thuế hay báo cáo kiểm toán; tài liệu chứng minh nguồn lực tài chính thực hiện gói thầu; tài liệu chứng minh các hợp đồng tương tự đã hoàn thành hoặc hoàn thành phần lớn công trình.

Tại gói thầu này, đơn vị tư vấn chấm thầu vẫn là Công ty CP tư vấn XD&TM Trường Giang. Người thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu vẫn là bà Trịnh Thị Thúy Nhuần (Phó trưởng Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Kim Sơn) giống như gói thầu xây dựng Trường mầm non khu A xã Kim Định.

Với việc liên tục bỏ qua thiếu sót của nhà thầu, báo cáo, cung cấp thông tin không trung thực làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu tại hai dự án tổng trị giá hơn 18 tỷ đồng, tổ chuyên gia của Công ty CP tư vấn XD&TM Trường Giang và bà Trịnh Thị Thúy Nhuần đã có dấu hiệu vi phạm một trong các hành vi bị cấm trong đấu thầu, quy định tại Điểm b, Khoản 4, Điều 89 – Luật Đấu thầu 2013.

Cũng trong tháng 9/2019, ông Phạm Văn Thanh (Chủ tịch UBND xã Kim Định) tiếp tục ký quyết định phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật dự án “Xây dựng Trường mầm non khu A xã Kim Định”. Dự án sử dụng nguồn vốn ngân sách xã và các nguồn hỗ trợ, huy động hợp pháp khác. Trong đó, gói thầu xây lắp có giá dự toán 12.801.085.000 đồng.

Đơn vị tư vấn lựa chọn nhà thầu cho dự án là Công ty CP tư vấn XD&TM Trường Giang. Đơn vị thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu là phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Kim Sơn.

 Ngày 02/12/2019, ông Phạm Văn Thanh đã ký quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp của dự án. Theo đó, Công ty Kim Thành có đại chỉ Xóm 7, xã Tân Thành, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình do ông Nguyễn Văn Bột làm giám đốc trúng thầu với giá 12.794.690.000 đồng.

Vẫn kịch bản cũ ở gói thầu này, dù thiếu các tài liệu chứng minh năng lực tài chính, kỹ thuật nhưng Công ty TNHH XD&TM Kim Thành vẫn được UBND xã Kim Định phê duyệt trúng thầu trái với quy định của Luật Đấu thầu.

Cụ thể, để trúng thầu tại dự án “Xây dựng Trường mầm non khu A xã Kim Định”, Công ty TNHH XD&TM Kim Thành đã kê khai có tình hình tài chính lành mạnh, doanh thu bình quân hàng năm đạt trên 48 tỷ đồng. Thế nhưng nhà thầu này lại không có văn bản xác nhận của cơ quan thuế hay báo cáo kiểm toán để chứng minh.

Để đáp ứng yêu cầu về năng lực tài chính của hồ sơ mời thầu, Công ty TNHH XD&TM Kim Thành kê khai có nguồn lực tài chính trị giá hơn 31,9 tỷ đồng nhưng lại không nộp các tài liệu kèm theo để xác thực.

Về kinh nghiệm thi công, Công ty Kim Thành đã kê khai hai hợp đồng tương tự có tổng giá trị hợp đồng hơn 19,5 tỷ đồng. Nhưng nhà thầu này lại không nộp tài liệu chứng minh công trình đã hoàn thành hoặc hoàn thành phần lớn như yêu cầu của hồ sơ mời thầu.

Dù thiếu các tài liệu chứng minh năng lực, kinh nghiệm nhưng không hiểu vì lý do gì? Thiếu sót của nhà thầu đã được tổ chuyên gia chấm thầu của Công ty CP tư vấn XD&TM Trường Giang bỏ qua. Sau đó, người thẩm định là bà Trịnh Thị Thúy Nhuần (Phó trưởng Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Kim Sơn) cũng không phát hiện ra vấn đề này. Kết quả, UBND xã Kim Định đã lựa chọn nhà thầu không đủ năng lực để thi công gói thầu trị giá gần 12,8 tỷ đồng.

Ở một diễn biến khác, theo phản ánh của người dân Công ty Kim Thành không chỉ bị tố gian lân trong hồ sơ dự thầu mà trong quá trình thi công dự án đã không tuân thủ các yêu cầu hồ sơ kỹ thuật thi công khi sử dụng 100% gạch nung trái với quy định Thông tư 13 của Bộ xây dựng.

Cụ thể ,tại Khoản 1, Điều 3, Thông tư số 13/2017/TT-BXD của Bộ Xây dựng quy định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/2/2018 (thay thế Thông tư số 09/2012/TT-BXD ngày 28/11/2012) quy định: “Các công trình xây dựng được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn nhà nước ngoài ngân sách, vốn vay của doanh nghiệp có vốn nhà nước lớn hơn 30% phải sử dụng vật liệu xây không nung trong tổng số vật liệu xây”… Với “các tỉnh đồng bằng Trung du Bắc bộ; các tỉnh vùng Đông Nam bộ: Tại các khu đô thị từ loại III trở lên sử dụng tối thiểu 90%, tại các khu vực còn lại sử dụng tối thiểu 70%”.

Theo đó, UBND các quận, huyện có trách nhiệm phát hiện kịp thời và báo cáo ngay cho Sở Xây dựng về các chủ đầu tư và dự án thuộc đối tượng tại khoản 1 Thông tư này không tuân thủ đúng quy định về việc sử dụng vật liệu xây không nung để Sở Xây dựng đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố xử lý.

Mặc dù việc sử dụng vật liệu không nung đối với công trình có vốn đầu tư nhà nước đã được quy định cụ thể theo Thông tư của Bộ Xây dựng, nhưng theo ghi nhận thực tế của PV tại dự án “Xây dựng trường Mầm non khu A xã Kim Định”  đang sử dụng gần như 100% vật liệu nung sai quy định. Không những thế, các biện pháp đảm bảo an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy, ô nhiễm môi trường, cũng không được nhà thầu này thực hiện bất chấp sự phản đối của người dân.

Liên quan đến sự việc, trao đổi với cơ quan báo chí truyền thông gần đây, ông Nguyễn Văn Liên, Phó chủ tịch UBND xã Kim Định cho biết xã đã nắm bắt được thông tin và sẽ báo cáo với đồng chí Chủ tịch. Những nội dung báo phản ánh tôi không thể trả lời được việc này phải gặp Chủ tịch để làm việc hiện tại chủ tịch đang phải đi cách ly hẹn các anh lúc khác.

Để các dự án được triển khai đúng quy định, tiền ngân sách được sử dụng một cách hiệu quả và minh bạch, chúng tôi và người dân nơi đây đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Ninh Bình cần tiến hành thanh tra, kiểm tra làm rõ các dấu hiệu sai phạm tại hai dự án ở xã Kim Định và kịp thời công khai những thông tin có liên quan theo quy định của pháp luật để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra?