Một bước đột phá y học lớn vừa được các nhà nghiên cứu Nhật Bản công bố: máu nhân tạo “vạn năng” có thể được truyền cho bất kỳ người bệnh nào, không cần xác định nhóm máu, cũng không cần bảo quản lạnh. Thành tựu này hứa hẹn sẽ cách mạng hóa ngành y tế khẩn cấp và cứu sống hàng triệu người trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tình trạng thiếu hụt máu đang là vấn đề nghiêm trọng ở nhiều quốc gia, đặc biệt là trong thảm họa thiên nhiên, chiến tranh hoặc tại các khu vực vùng sâu vùng xa. Một trong những thách thức lớn nhất là việc truyền máu phải đảm bảo tương thích nhóm máu, điều này thường khiến mất thời gian quý báu trong cấp cứu.
Nhưng giờ đây, nhóm nghiên cứu tại Đại học Y khoa Nara (Nara Medical University) đã công bố loại máu nhân tạo có khả năng thay thế hoàn toàn máu thật trong các tình huống khẩn cấp. Loại máu nhân tạo mới được tạo thành từ hemoglobin chiết xuất từ máu hiến đã hết hạn, vốn thường bị loại bỏ. Hemoglobin này được bao bọc bởi lớp vỏ nano lipid mô phỏng màng tế bào hồng cầu thật, giúp tránh bị hệ miễn dịch đào thải. Phương pháp này không chỉ giúp tăng tính tương thích sinh học mà còn loại bỏ nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn từ người hiến máu. Đặc biệt, sản phẩm máu nhân tạo này không mang các kháng nguyên nhóm máu ABO hay Rh, tức là có thể truyền cho mọi bệnh nhân, bất kể nhóm máu nào. Thêm vào đó, máu có thể bảo quản ở nhiệt độ thường tới 2 năm và bảo quản lạnh đến 5 năm, vượt trội so với máu thông thường chỉ bảo quản được tối đa 42 ngày.
Từ năm 2022, máu nhân tạo này đã bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 kết quả bước đầu rất tích cực: máu được cơ thể hấp thu tốt, không gây phản ứng phụ nghiêm trọng. Hiện các thử nghiệm đang được mở rộng với liều lượng từ 100 đến 400 ml tương đương lượng truyền máu thực tế trong nhiều ca cấp cứu.
Sự ra đời của máu nhân tạo "vạn năng" là minh chứng rõ nét cho khả năng kết hợp giữa công nghệ nano và y học hiện đại. Trong tương lai, sản phẩm này có thể trở thành yếu tố thay đổi hoàn toàn cách chúng ta xử lý cấp cứu và hiến máu, đặc biệt trong các điều kiện khắc nghiệt hoặc ở nơi nguồn máu hiếm.
