Chuỗi cung ứng hiện đại và những yêu cầu mới đối với sản phẩm OCOP

Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, chuỗi cung ứng không còn giới hạn ở hoạt động sản xuất và phân phối, mà đã phát triển thành một hệ sinh thái tổng hợp, bao gồm thiết kế sản phẩm, xây dựng thương hiệu, truyền thông, phân phối đa kênh và trải nghiệm người tiêu dùng. Các hệ thống bán lẻ hiện đại, trung tâm thương mại, sàn thương mại điện tử cũng như thị trường du lịch đều đặt ra những tiêu chuẩn ngày càng cao đối với sản phẩm tham gia chuỗi, từ hình thức thiết kế, bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc đến khả năng truyền tải câu chuyện sản phẩm.

Đối với sản phẩm OCOP và làng nghề, đây là áp lực không nhỏ nhưng đồng thời cũng mở ra cơ hội tái định vị giá trị. Thực tế cho thấy, không ít sản phẩm có chất lượng tốt, giàu giá trị văn hóa nhưng khó tiếp cận các kênh phân phối hiện đại do thiết kế còn đơn giản, bao bì chưa phù hợp, thiếu tính đồng bộ về nhận diện. Trong khi đó, thị trường ngày càng ưu tiên những sản phẩm có thiết kế hấp dẫn, tiện dụng, thân thiện môi trường và thể hiện rõ nét bản sắc địa phương. Điều này cho thấy, nếu không được “định vị” đúng trong chuỗi cung ứng bằng tư duy thiết kế sáng tạo, sản phẩm OCOP sẽ khó nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng.

Thiết kế sáng tạo – đòn bẩy gia tăng giá trị chuỗi

Thiết kế sáng tạo không chỉ là việc làm mới hình thức sản phẩm, mà còn tác động trực tiếp đến toàn bộ chuỗi giá trị. Một sản phẩm được đầu tư thiết kế bài bản có thể nâng cao giá trị cảm nhận, kéo dài vòng đời sử dụng và mở rộng nhóm khách hàng mục tiêu. Từ bao bì, nhãn mác, câu chuyện thương hiệu đến cách thức trưng bày, tất cả đều trở thành những “điểm chạm” quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng.

Trong chuỗi cung ứng hiện đại, thiết kế còn giúp sản phẩm OCOP linh hoạt hơn khi tham gia nhiều kênh phân phối khác nhau, từ cửa hàng chuyên đề, điểm bán gắn với du lịch đến các nền tảng thương mại điện tử. Đối với du khách, sản phẩm OCOP không chỉ là hàng hóa tiêu dùng mà còn mang ý nghĩa như một trải nghiệm hay kỷ niệm gắn với địa phương. Vì vậy, yêu cầu về tính thẩm mỹ, tính biểu trưng và giá trị cảm xúc của sản phẩm ngày càng được đề cao. Chính thiết kế sáng tạo giúp sản phẩm truyền thống vượt qua giới hạn của quy mô sản xuất nhỏ lẻ, từng bước tiếp cận các phân khúc thị trường có giá trị gia tăng cao hơn.

Bên cạnh đó, thiết kế còn là cầu nối giữa sản xuất và truyền thông. Sản phẩm được thiết kế đồng bộ sẽ thuận lợi hơn trong hoạt động quảng bá, tham gia hội chợ, triển lãm và các chương trình xúc tiến thương mại, từ đó tạo hiệu ứng lan tỏa trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Trung tâm thiết kế, sáng tạo – mắt xích hoàn thiện chuỗi cung ứng OCOP

Để thiết kế sáng tạo phát huy hiệu quả một cách bền vững, cần có mô hình hỗ trợ mang tính hệ thống. Trong bối cảnh đó, việc hình thành các Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch được xác định là một mắt xích quan trọng, giúp kết nối các chủ thể sản xuất với thị trường và các kênh phân phối hiện đại.

Thông qua hoạt động của các trung tâm, sản phẩm OCOP được hỗ trợ toàn diện từ tư vấn thiết kế, cải tiến mẫu mã, xây dựng câu chuyện sản phẩm đến trưng bày, giới thiệu và tiêu thụ. Đồng thời, đây cũng là không gian thử nghiệm thị trường, nơi các sản phẩm mới và thiết kế mới được tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng và du khách, qua đó thu thập phản hồi để điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu thực tế. Việc gắn kết trung tâm thiết kế sáng tạo với du lịch càng làm gia tăng giá trị chuỗi, khi sản phẩm vừa được tiêu thụ tại chỗ, vừa góp phần quảng bá hình ảnh và bản sắc địa phương.

Trong quá trình triển khai, Sở Công Thương Hà Nội giữ vai trò định hướng chiến lược, xây dựng kế hoạch, hoàn thiện cơ chế và kết nối các nguồn lực nhằm phát triển đồng bộ mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo trên địa bàn thành phố. Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội là đơn vị trực tiếp tổ chức thực hiện, hỗ trợ đào tạo, nâng cao năng lực thiết kế cho các cơ sở sản xuất, tổ chức triển lãm, kết nối giao thương và đưa sản phẩm OCOP tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng hiện đại. Cách tiếp cận này không chỉ giải quyết bài toán tiêu thụ trong ngắn hạn, mà còn từng bước hình thành hệ sinh thái thiết kế – sản xuất – thị trường bền vững cho sản phẩm OCOP Hà Nội.