Hạ tầng mềm – yếu tố quyết định trong phát triển kinh tế sáng tạo

Trong xu thế phát triển kinh tế hiện đại, hạ tầng không chỉ bao gồm đường sá, nhà xưởng hay hệ thống logistics, mà còn mở rộng sang các yếu tố phi vật chất như thiết kế, tri thức, thương hiệu và khả năng kết nối thị trường. Đối với sản phẩm OCOP và làng nghề, những yếu tố này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, bởi giá trị của sản phẩm không chỉ nằm ở chi phí sản xuất, mà còn ở giá trị văn hóa, tính sáng tạo và khả năng kể câu chuyện.

Thực tiễn cho thấy, nhiều sản phẩm OCOP có chất lượng tốt nhưng chưa tạo được chỗ đứng vững chắc trên thị trường do thiếu nền tảng hỗ trợ về thiết kế, truyền thông và xúc tiến thương mại. Việc phát triển hạ tầng mềm giúp các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ từng bước tiếp cận tư duy thị trường hiện đại, nâng cao năng lực cạnh tranh và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị. Trong bối cảnh đó, Trung tâm thiết kế, sáng tạo được xem là một cấu phần hạ tầng mềm quan trọng, giúp tích hợp các yếu tố sáng tạo, thị trường và văn hóa vào quá trình phát triển sản phẩm OCOP.

Trung tâm thiết kế, sáng tạo – nền tảng hỗ trợ toàn diện cho sản phẩm OCOP

Không giống các mô hình điểm bán hàng truyền thống, Trung tâm thiết kế, sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP gắn với du lịch được xây dựng như một không gian đa chức năng. Tại đây, sản phẩm không chỉ được trưng bày và tiêu thụ, mà còn được tư vấn thiết kế, hoàn thiện mẫu mã, xây dựng câu chuyện thương hiệu và tiếp cận phản hồi trực tiếp từ người tiêu dùng và du khách.

Các trung tâm đồng thời là nơi tổ chức trình diễn nghề, triển lãm sản phẩm thiết kế mới, kết nối nghệ nhân với nhà thiết kế, chuyên gia thị trường và các kênh phân phối. Thông qua quá trình này, sản phẩm OCOP được đặt trong một hệ sinh thái hỗ trợ liên hoàn, giúp rút ngắn khoảng cách giữa sản xuất và thị trường. Việc gắn trung tâm thiết kế sáng tạo với du lịch càng làm gia tăng hiệu quả của hạ tầng mềm, khi sản phẩm vừa được tiêu thụ tại chỗ, vừa trở thành công cụ quảng bá văn hóa và hình ảnh địa phương.

Bên cạnh đó, trung tâm còn đóng vai trò là “phòng thử nghiệm thị trường”, nơi các thiết kế mới được giới thiệu, đánh giá và điều chỉnh trước khi nhân rộng. Cách tiếp cận này giúp giảm rủi ro cho các cơ sở sản xuất, đồng thời tạo điều kiện để sản phẩm OCOP từng bước nâng cao chất lượng và giá trị gia tăng.

Vai trò điều phối của Nhà nước và hướng phát triển bền vững

Để Trung tâm thiết kế, sáng tạo thực sự phát huy vai trò là hạ tầng mềm cho phát triển bền vững, vai trò điều phối và định hướng của Nhà nước có ý nghĩa then chốt. Trong đó, Sở Công Thương Hà Nội là cơ quan giữ vai trò chủ trì, xây dựng kế hoạch, ban hành cơ chế chính sách và phối hợp các sở, ngành, địa phương nhằm phát triển đồng bộ mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo trên địa bàn thành phố. Việc lồng ghép phát triển trung tâm với các chương trình xúc tiến thương mại, phát triển du lịch và kinh tế sáng tạo giúp bảo đảm tính thống nhất và hiệu quả trong triển khai.

Song song với đó, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại Hà Nội là đơn vị trực tiếp tổ chức thực hiện, đóng vai trò “cầu nối” giữa chính sách và thực tiễn. Thông qua các hoạt động đào tạo, tư vấn thiết kế, tổ chức triển lãm, kết nối giao thương và truyền thông, Trung tâm Khuyến công hỗ trợ các cơ sở sản xuất OCOP nâng cao năng lực cạnh tranh và từng bước thích ứng với yêu cầu thị trường. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị thực thi giúp mô hình trung tâm thiết kế sáng tạo không chỉ giải quyết bài toán ngắn hạn về tiêu thụ sản phẩm, mà còn tạo nền tảng cho phát triển bền vững, góp phần đưa sản phẩm OCOP Hà Nội trở thành một phần của hệ sinh thái kinh tế sáng tạo trong giai đoạn mới.