Tác giả: Kiều Thị Mai
Đăng bởi: GH
(Bài viết được đăng với sự cho phép của tác giả)
Đặt vấn đề
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục nhấn mạnh rằng phát triển văn hóa và con người Việt Nam là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong quá trình phát triển đất nước. Văn hóa không chỉ là nền tảng tinh thần của xã hội mà còn là sức mạnh nội sinh quan trọng, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân và thúc đẩy sự phát triển bền vững.
Việt Nam trong thời kỳ mới, đồng thời đặt ra trách nhiệm lớn cho hệ thống thiết chế văn hóa từ Trung ương đến cơ sở. Trong bối cảnh đó, việc đổi mới hoạt động của Trung tâm Văn hóa và Thư viện Hà Nội – thiết chế văn hóa tổng hợp cấp thành phố trở thành yêu cầu cấp thiết. Trung tâm không chỉ thực hiện chức năng phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân mà còn đóng vai trò định hướng giá trị, bồi dưỡng nhân cách, lối sống, góp phần xây dựng môi trường văn hóa Thủ đô văn minh, hiện đại.
Bài viết này tập trung làm rõ lý luận về đổi mới hoạt động thiết chế văn hóa – thư viện, phân tích thực tiễn hoạt động của Trung tâm, từ đó đề xuất định hướng nhằm nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân Thủ đô.
Vấn đề lý luận về đổi mới thiết chế văn hóa – thư viện
Thiết chế văn hóa – thư viện là công cụ quan trọng để Đảng và Nhà nước thực hiện vai trò quản lý văn hóa, đồng thời là cầu nối đưa các giá trị văn hóa và tri thức đến với nhân dân. Trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, các trung tâm này không thể duy trì mô hình truyền thống mà cần đổi mới toàn diện về nội dung, phương thức và tổ chức thực hiện.
Đại hội XIII nhấn mạnh yêu cầu xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa. Điều này đòi hỏi Trung tâm Văn hóa và Thư viện Hà Nội chuyển từ tư duy “phục vụ thụ động” sang “chủ động kiến tạo không gian văn hóa”, từ các hoạt động đơn lẻ sang tổng hợp, đa chức năng, lấy người dân làm trung tâm.
Bên cạnh đó, chuyển đổi số không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là yếu tố chiến lược trong đổi mới hoạt động văn hóa – thư viện. Thư viện và trung tâm văn hóa hiện đại cần trở thành không gian học tập suốt đời, sáng tạo cộng đồng, góp phần hình thành con người Việt Nam phát triển toàn diện, phù hợp với mục tiêu mà Đại hội XIII đã đề ra.
Thực tiễn hoạt động của Trung tâm
Trong thời gian qua, Trung tâm đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, tuyên truyền và phục vụ bạn đọc, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân Thủ đô. Tuy nhiên, thực tế còn một số hạn chế:
-
Nội dung và hình thức hoạt động chưa đổi mới mạnh mẽ.
-
Ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số chưa đồng bộ.
-
Cơ sở vật chất một số địa điểm chưa khai thác hiệu quả.
-
Đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu thời kỳ mới.
Những hạn chế này cho thấy khoảng cách giữa lý luận và thực tiễn, cần giải pháp đổi mới toàn diện.
Định hướng đổi mới hoạt động
Để nâng cao hiệu quả hoạt động, Trung tâm cần thực hiện các định hướng sau:
-
Gắn hoạt động với nhiệm vụ chính trị và chấn hưng văn hóa: Lan tỏa giá trị văn hóa, bồi dưỡng con người Thủ đô thanh lịch, văn minh.
-
Chuyển đổi số làm trụ cột phát triển: Số hóa tài nguyên, thư viện điện tử và phát triển các hình thức phục vụ trực tuyến.
-
Phát huy hiệu quả cơ sở vật chất và không gian văn hóa: Tạo sinh hoạt cộng đồng, giao lưu sáng tạo, góp phần phát triển con người và văn hóa Thủ đô.
-
Xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu mới: Bồi dưỡng bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn và năng lực đổi mới sáng tạo.
Việc thực hiện tốt các định hướng này sẽ khẳng định vai trò nòng cốt của Trung tâm, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
