Trung du - miền núi Bắc Bộ trước “cuộc đại chuyển mình”: Kỳ vọng vùng động lực mới từ cú hích sáp nhập hành chính
Trong bối cảnh cả nước đang tìm kiếm các động lực tăng trưởng mới, một ý tưởng lớn vừa chính thức được đặt lên bàn nghị sự cấp cao: sáp nhập hành chính ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình để tạo nên một không gian phát triển liên vùng, mở ra kỳ vọng về một “vùng trũng chiến lược” mới ở trung du và miền núi Bắc Bộ.
Tổng Bí thư Tô Lâm và đại diện lãnh đạo các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình (Ảnh: TTXVN)
Sáng 10/6, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với lãnh đạo ba tỉnh tại Phú Thọ, bàn về những định hướng tái cấu trúc không gian phát triển, sắp xếp tổ chức bộ máy, và đặc biệt là việc hợp nhất ba tỉnh liền kề – một đề xuất được cho là táo bạo nhưng hợp thời điểm.
Từ ba mảnh ghép rời rạc đến một chỉnh thể liên hoàn
Phú Thọ – đất tổ Hùng Vương; Vĩnh Phúc – điểm tựa công nghiệp của vùng Thủ đô; Hòa Bình – mái nhà xanh của Tây Bắc. Ba tỉnh, ba thế mạnh khác nhau, giờ đây đang đứng trước cơ hội xóa bỏ “ranh giới mềm” để kết nối thành một hệ sinh thái phát triển đồng bộ và xuyên suốt.
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy các tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình (Ảnh: TTXVN)
Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, việc hợp nhất không chỉ là “gộp địa giới” mà là hành động chiến lược, mở khóa cho những chuỗi giá trị mới: giao thương, đô thị, logistics, nông nghiệp đặc sản, du lịch văn hóa – sinh thái. Ba cực phát triển chính – Việt Trì, Vĩnh Yên và Hòa Bình – sẽ được tổ chức lại theo mô hình đa trung tâm, phân tầng chức năng, làm nền tảng cho một mạng lưới đô thị – kinh tế nội vùng kiểu mới.
Hợp nhất hành chính – cơ hội vàng để tái cơ cấu mạnh mẽ
Quá trình sáp nhập, theo chỉ đạo, sẽ diễn ra theo hướng “khẩn trương nhưng chắc chắn”, đảm bảo nguyên tắc minh bạch và lấy nhân dân làm trung tâm. Bộ máy Đảng, chính quyền, mặt trận và các đơn vị sự nghiệp sẽ được tinh gọn để tránh chồng chéo, đồng thời chuẩn bị lớp cán bộ kế cận có tư duy đổi mới.
Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương tham dự buổi làm việc (Ảnh: Báo Phú Thọ)
Bài toán không gian kinh tế và dân cư cũng được đặt lại. Trong đó, Vĩnh Phúc đóng vai trò “đầu kéo công nghiệp – logistics”, Phú Thọ trở thành trục dịch vụ tổng hợp và trung chuyển, còn Hòa Bình định vị là vùng kinh tế xanh, khai thác bản sắc văn hóa, tài nguyên sinh thái và năng lượng sạch.
Thách thức đi kèm cơ hội
Không gian hợp nhất mới không chỉ giàu tiềm năng về phát triển công nghiệp hay hạ tầng giao thông, mà còn là kho tàng văn hóa sống động – nơi kết nối ba vùng văn hóa đặc sắc của miền Bắc. Tổng Bí thư nhận định, nếu biết “kể chuyện đúng cách”, ba tỉnh có thể cùng nhau xây dựng một thương hiệu vùng có sức hút đặc biệt, chạm đến cả lịch sử lẫn xu hướng du lịch – giáo dục trải nghiệm hiện đại.
Việc phát triển văn hóa không chỉ để bảo tồn, mà còn là động lực thúc đẩy kinh tế địa phương – thông qua du lịch bản địa, sản phẩm OCOP, giáo dục truyền thống và các sản phẩm sáng tạo mang yếu tố bản sắc.
Việc tái cấu trúc không gian hành chính – kinh tế quy mô lớn chưa bao giờ là điều dễ dàng. Tổng Bí thư nhấn mạnh vai trò của truyền thông, vận động quần chúng, tư tưởng chính trị… nhằm tạo sự đồng thuận cao trong toàn hệ thống chính trị và người dân.
Bên cạnh đó, tỉnh hợp nhất sẽ cần chủ động kiến nghị Trung ương về các cơ chế đặc thù – từ ngân sách, chuyển đổi số, đào tạo nhân lực đến chính sách vùng sâu, vùng xa – để không bị “dàn trải” mà có thể tập trung tạo đột phá.
Một “tỉnh mới” – một giai đoạn phát triển mới
“Đây là dấu mốc lớn, mở ra giai đoạn phát triển mới cho toàn bộ không gian trung du - miền núi Bắc Bộ,” Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Một “tỉnh mới” với không gian mở, liên kết sâu, định hướng rõ ràng về động lực tăng trưởng và giữ vững nền tảng văn hóa – an sinh chính là minh chứng cho tinh thần đổi mới trong điều hành phát triển vùng.
Nếu thành công, mô hình này có thể trở thành “kịch bản mẫu” cho các khu vực khác – nơi các địa phương nhỏ lẻ vẫn còn đang phát triển manh mún và cạnh tranh lẫn nhau thay vì liên kết bổ trợ.
