Ngày 10/9, Larry Ellison – đồng sáng lập Oracle đã vượt qua Elon Musk để trở thành người giàu nhất hành tinh. Tài sản của ông tăng thêm 101 tỷ USD chỉ trong một ngày, nâng tổng tài sản lên 393 tỷ USD.
Nguyên nhân đến từ việc cổ phiếu Oracle tăng mạnh sau thông tin tập đoàn này ký hợp đồng trị giá 300 tỷ USD với OpenAI, cung cấp hạ tầng điện toán đám mây phục vụ huấn luyện trí tuệ nhân tạo. Trường hợp của Ellison cho thấy AI không chỉ là công nghệ đột phá, mà còn là động lực trực tiếp tạo ra nhiều tỷ phú công nghệ mới.
AI đòi hỏi sức mạnh tính toán khổng lồ, khiến các tập đoàn nắm hạ tầng đám mây như Oracle, Microsoft hay Amazon trở thành trung tâm của ngành. Mỗi hợp đồng trị giá hàng chục, hàng trăm tỷ USD giúp các công ty này tăng trưởng vốn hóa nhanh chóng, kéo theo tài sản của nhà sáng lập và cổ đông lớn tăng đột biến.
Câu chuyện của Oracle không phải cá biệt. Microsoft nhờ đầu tư hàng chục tỷ USD vào OpenAI, hay Amazon Web Services với hàng loạt khách hàng AI, đều hưởng lợi lớn từ xu thế này.
Bên cạnh “ông lớn” hạ tầng, các startup AI cũng trở thành cái nôi sản sinh tỷ phú. Hiện có gần 500 kỳ lân AI toàn cầu với tổng định giá khoảng 2.700 tỷ USD.
Những cái tên như Alexandr Wang (Scale AI), Lucy Guo (Passes AI) hay Mustafa Suleyman (Inflection AI, nay thuộc Microsoft) đều sở hữu khối tài sản hàng tỷ USD ở độ tuổi rất trẻ, nhờ nắm cổ phần trong các công ty tăng trưởng phi mã.
Theo các chuyên gia, có ba nguyên nhân chính:
-
Thị trường bùng nổ: AI được ứng dụng rộng rãi từ y tế, tài chính, giáo dục đến quốc phòng.
-
Dòng vốn khổng lồ: Hàng nghìn tỷ USD đầu tư đang đổ vào lĩnh vực này.
-
Quyền lực tập trung: Chỉ một số ít doanh nghiệp đủ hạ tầng và vốn tham gia, khiến lợi ích tập trung vào tay họ.
“Cha đẻ AI” Geoffrey Hinton từng cảnh báo: AI sẽ khiến một số ít người giàu lên nhanh chóng, trong khi phần lớn lao động có nguy cơ bị bỏ lại phía sau. Sự chênh lệch giàu nghèo vì thế có thể gia tăng mạnh nếu không có cơ chế phân bổ lợi ích hợp lý.
Việt Nam chưa xuất hiện tỷ phú AI, nhưng đang tích cực đầu tư vào hạ tầng số, trung tâm dữ liệu và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực. Việc tham gia chuỗi giá trị toàn cầu là cơ hội để nâng tầm kinh tế số, song cũng đặt ra thách thức về nhân lực, vốn và nguy cơ bị bỏ lại nếu chỉ đóng vai trò “người dùng cuối”.
AI đang tạo ra sự dịch chuyển lớn trong bản đồ tài sản thế giới. Từ Oracle đến Microsoft hay các startup non trẻ, những người nắm giữ AI đang trở thành tỷ phú với tốc độ chưa từng có. Tuy nhiên, bài toán đặt ra cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam, là làm thế nào để công nghệ này mang lại lợi ích rộng rãi hơn, thay vì chỉ làm giàu cho số ít.
