Vinh Coba: Người tiên phong vực dậy nghệ thuật tranh kính Việt Nam

Văn Tuấn

Phạm Hồng Vinh, người nghệ sĩ mà công chúng thường gọi bằng nghệ danh Vinh Coba, sinh vào ngày 18 tháng 3 năm 1961, là một Nghệ nhân Ưu tú của Việt Nam, một tên tuổi nổi bật trong lĩnh vực điêu khắc và chế tác tranh kính nghệ thuật.

z6594872374275-40d6d870dfe8ea900c95dbeceb4e9844-1747162986.jpg
 

Hành trình nghệ thuật của Nghệ nhân Ưu tú Phạm Hồng Vinh, hay Vinh Coba, là một câu chuyện đầy cảm hứng về sự đam mê, kiên trì và khát vọng đổi mới trong lĩnh vực điêu khắc và chế tác tranh kính. Sinh ra và lớn lên tại Hà Đông, Hà Nội, trong một gia đình không mấy khá giả, tuổi thơ của ông đã nhen nhóm niềm yêu thích hội họa và sự tò mò khám phá công nghệ. Mặc dù có năng khiếu ở các môn khoa học tự nhiên và tích cực tham gia hoạt động Đoàn thời phổ thông, con đường sự nghiệp của ông lại rẽ sang một hướng đầy bất ngờ.

Ông được biết đến như một trong những người đầu tiên ở Việt Nam đã nghiên cứu, sáng tạo và phát triển những kỹ thuật điêu khắc độc đáo trên kính, từ đó nâng nghệ thuật tranh kính lên một tầm cao mới. Thương hiệu tranh kính Vinh Coba đã ghi dấu ấn bằng kỷ lục quốc gia Việt Nam vào năm 2019. Năm 2020, ông vinh dự nhận được danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú do Chủ tịch nước Việt Nam trao tặng. Đến năm 2021, những đóng góp của ông trong việc nghiên cứu, sáng tạo và phát triển nghề tranh kính siêu bền tại Việt Nam đã được ghi nhận bằng bằng khen và cúp vàng.

z6594715183543-64065887714166dbf2f8908326597a33-1747163222.jpg
 

Sau khi tốt nghiệp Đại học Kế toán Ngân hàng Hà Nội, ông Vinh từng công tác trong ngành thanh tra kinh tế. Tuy nhiên, nhận thấy sự không phù hợp, ông đã mạnh dạn chuyển hướng sang kinh doanh, bắt đầu với nghề in lụa trên gốm sứ. Những năm 90 của thế kỷ trước, ông dồn tâm huyết nghiên cứu và sản xuất các thiết bị liên quan đến kính. Song, những khó khăn khách quan đã khiến những nỗ lực ban đầu của ông gặp không ít trở ngại.

Không nản lòng trước những thử thách, từ năm 1997 đến 2003, nghệ sĩ Phạm Hồng Vinh tiếp tục mày mò, nghiên cứu và sáng tạo ra phương pháp làm tranh kính bằng men gốm tự chế, đồng thời hoàn thiện kỹ thuật điêu khắc trên chất liệu đặc biệt này. Ông cũng không ngừng tìm tòi các công nghệ xử lý bề mặt kính như làm mờ và làm trong.

Năm 2003 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khi Công ty Cổ phần kính nghệ thuật Coba ra đời, mang theo thương hiệu Vinh Coba đến với công chúng. Năm 2012, quy trình sản xuất tranh kính độc đáo của ông đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp bằng sáng chế, khẳng định sự khác biệt và giá trị sáng tạo. Đến năm 2020, dòng tranh kính Vinh Coba tự hào là một trong những sản phẩm đầu tiên đạt tiêu chuẩn OCOP, minh chứng cho chất lượng và giá trị nghệ thuật.

z6594715173440-9ba1dd41f059cda4ce998d9650aa41f5-1747163048.jpg
 

Năm 2019, tên tuổi Vinh Coba được ghi vào Sách Kỷ lục Việt Nam với danh hiệu "Nghệ nhân sản xuất nhiều nhất dòng sản phẩm tranh kính nghệ thuật điêu khắc 3D vẽ màu Ceramic". Tài năng và sự sáng tạo của ông không chỉ được công nhận trong nước mà còn vươn tầm quốc tế khi tranh kính điêu khắc Vinh Coba giành Huy chương vàng tại cuộc thi sáng chế Quốc tế lần thứ 25 tại Liên bang Nga (2023). Cùng năm, UNESCO đã trao bằng bảo trợ cho nghề tranh kính Vinh Coba, một sự vinh danh ý nghĩa cho những đóng góp của ông trong việc bảo tồn và phát triển một loại hình nghệ thuật độc đáo. Bên cạnh đó, ông còn vinh dự nhận nhiều giải thưởng cao quý khác như Bàn tay vàng, nhiều cúp và huy chương vàng tại triển lãm VIETTBUILD, cùng danh hiệu nghệ nhân văn hoá tiêu biểu ASIA 2019.

z6594715028353-f0a645351e9e08d3edf998daf5d6c022-1747163075.jpg
 

Với những cống hiến không ngừng nghỉ, Nghệ nhân Ưu tú Phạm Hồng Vinh được ghi nhận là một trong những người có vai trò then chốt trong việc định hình và phát triển lĩnh vực kính nghệ thuật đương đại tại Việt Nam. Ông được xem là người tiên phong trong việc nghiên cứu và ứng dụng các kỹ thuật chế tác tranh kính tiên tiến, đặc biệt là quy trình khắc nổi, phủ men và nung chảy trên nền kính. Phương pháp độc đáo này đã tạo ra những tác phẩm tranh kính không chỉ có giá trị thẩm mỹ cao mà còn sở hữu độ bền vật liệu vượt trội so với các kỹ thuật truyền thống.

z6594715018182-2d214c20d008107ec69f447154b8d566-1747163107.jpg
 

Hành trình của Vinh Coba là minh chứng cho sự đam mê cháy bỏng, tinh thần kiên trì vượt khó và khát vọng mang nghệ thuật tranh kính Việt Nam vươn xa. Những tác phẩm của ông không chỉ là vật trang trí mà còn là những câu chuyện nghệ thuật độc đáo, đậm dấu ấn cá nhân, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Việt Nam trên bản đồ nghệ thuật thế giới.